Изменить стиль страницы

Huic regioni Tumen Regnum, cujus Princeps Tartarus, conterminum est.

SIBIOR PROVINCIA

Haec provincia ad Camam fluvium inter Permiam et Vjatkam regiones sita est, quae castris et civitatibus vacua prorsus est. In ea Jaiczk fluvius ingens oritur, qui Tartarorum campestribus praeterlapsis, in Caspium mare influit. Incolae ejus proprio idiomate utuntur, panis usum nesciunt, sed ferina carne victitant. Mercimonia ex aspreolorum pellibus (qui apud eos praestantissimi reperiuntur) exercent, pro tributoque easdem magno Moscoviae Duci pendunt.

Regio ipsa tota fere palustris et silvestris est, et propter Tartarorum vicinitatem magna ex parte deserta dicitur.

JUQRA REGIO

Jugra sive Juhra regio, cujus incolae Juhri vel Jugrici appellantur, ad Oceanum Septentrionalem sita est, ex ea Hungaros sterilitate regionis causata olim prodiisse, et Pannoniam occupasse ferunt, ajuntque eos patriis locis egressos, primo ad paludes Meotidis consedisse. Deinde ad Danubium fluvium Pannoniam versus concessisse, a suique denominatione Pannoniam Juhariam, deinde Ungariam nominasse, et Duce Atila multas provincias Asiae et Europae debellasse. Hinc ergo Moscovitae plurimum gloriantur, dicentes subtitos suos quondam Germaniae, Italiae, Graeciaeque fines vastasse, totoque mundo terribiles esse. Indigenae hujus regionis vectigal magno Moscorum Principi solvunt, eodemque idiomate eum Ungaris utuntur.

PETCZORA REGIO

Peczora magni Ducis Moscorum ditio, longo tractu in Septentrionalem et orientalem plagam fines suos juxta mare glaciale extendit. Denominata est a fluvio ejusdem nominis Petczora dicto, qui a meridie fluens in Oceanum glacialem juxta oppidum et castrum Pusteosiero dictum, sex amplis ostiis exoneratur. Circa hunc fluvium sunt montes, rupesque in altum prominentes, Ziemnoi Pojas Ruthenis, id est, cingulus terrae dicti, quorum vertices ob continuos ventorum flatus nudi absque gramine sunt, nivibus frequenter rigentes. Crescunt autem illic arbores Cedri, circa quas nigerrimi zebelli reperiuntur, aves etiam rapaces varii generis in his montibus nidificant, praecipue vero Falcones albi ad venandas aves promptissimi, qui inde in Moscoviam afferuntur, eisque magnus Dux in venatione uti solet.

Atque in Principis Moscoviae imperio hi montes, quos veteres Riphaeos sive Hyperboreos (variis in locis situm eorum ponentes vocabant, existunt. Hi autem montes perpetuis nivibus gelu concretis albent, difficilem que transitum iter carpentibus praebent. Tantae enim altitudinis dicuntur, ut quidam a Moscorum Principe ad id destinati, decem septem dies in холмы и ямы. Таким образом они обычно ловят различных диких зверей, пронзая их стрелами.

С этой областью граничит царство Тюмень, подвластное татарскому князю.

ПРОВИНЦИЯ СИБИРЬ

Эта провинция расположена на реке Каме между областями Пермией и Вяткой46 и совершенно лишена крепостей и городов. В ней начинается огромная река Яик, которая, пересекая татарские степи, впадает в Каспийское море. Ее жители говорят на своем собственном языке, хлеба не употребляют, а питаются мясом диких зверей. Они выделывают на продажу беличьи шкурки (которые у них отличаются очень высоким качеством) и ими же выплачивают подать великому князю Московии.

Область эта почти вся покрыта болотами и лесами и по причине близкого соседства с татарами, говорят, в значительной части пустынна.

ОБЛАСТЬ ЮГРА

Область Югра или Юхра, жители которой называются юхрами или югричами, расположена у Северного океана; из нее, говорят, вышли некогда венгры, по причине бесплодия страны, и заняли Паннонию. Рассказывают также, что, покинув родные места, они осели сначала у Меотидских болот. Затем, повернув к реке Данубию, якобы, заселили Паннонию, назвав ее по-своему Юхарией, а потом Унгарией; под предводительством Аттилы они завоевали, говорят, многие области Азии и Европы. Поэтому московиты весьма гордятся, утверждая, что их подданные опустошили некогда земли Германии и Греции и были страшны для всего мира. Уроженцы этой области платят дань государю Московии; пользуются они тем же языком, что и венгры47.

ОБЛАСТЬ ПЕЧОРА48

Печора — владение великого князя московского — далеко вытянулась на северо-восток вдоль ледовитого моря. Названа она по имени реки Печоры, которая течет с юга и шестью широкими устьями впадает в Ледовитый океан возле города и крепости Пустозерска. Около этой реки — горы и вздымающиеся ввысь скалы, названные русскими Ziem-noi pojas49, то есть Земной пояс, вершины которых из-за постоянно дующих ветров лишены всякой растительности и часто покрыты снегом. Растут там и деревья — кедры, среди которых водятся совершенно черные соболи, а в горах гнездятся хищные птицы разных пород, особенно же белые соколы — весьма проворные охотники; их привозят оттуда в Московию, и великий князь обычно охотится с ними.

В державе государя московского находятся те горы, которые древние называли Рифеями или Гипербореями (полагая их местонахождение в разных местах). Горы же эти белеют от постоянно лежащего на них снега, скованного холодом, и подъем на них чрезвычайно труден. Высота их так велика, говорят, что когда государь Московии послал кого-то на ascendendo quodam monte transigerint, attamen nequaquam verticem montis attingere potuerunt.

Qui autem ex Moscovia ad Petczoram proficisci volunt, per Ustjugam et Dwinam provincias transeuntes, recta in Permiam regionem, quae a Moscovia ducentis quinquaginta miliaribus distat, perveniunt, indeque usitato magis itinere Petczoram attingunt.

Incolae hujus regionis simplicissimi sunt, idioma proprium habent, panis apud eos nullus usus habetur. Anno Domini supra millesimum quingentesimum decimo octavo, Ruthenico ritu sacro baptismi fonte abluti sunt. Pelles ferarum varias magno Moscorum Duci pro tributo pendunt.

In ostiis Petczorae fluvii est castrum et oppidum Pusteazioro dictum, ultra quod in littore Oceani Septentrionalis variae gentes sunt, quae communiter Ruthenis Samoyedz (id est, se ipsos comedentes) appellantur. Hae gentes in Moscoviam non veniunt, aliorum enim hominum coctum, vitaeque societatem maxime refugiunt.

Avium diversarumque ferarum copia supra modum abundant, ut pote zebelibus, castoribus, hermelis, aspreolis, ursibus albis, lupis, leporibus et id genus aliis animalibus. Praeterea in Oceano eis adjacenti pisces diversi generis et equi marini crescunt, in eodem Oceano varia magnaque animalia dicuntur esse, inter alia autem belua quaedam magnitudine bovis, quam Mos-coviae Mors appellant. Haec belua in mari, aliquando vero in terra degit, boatus terrificos edit. Breves instar castoris pedes habet, pectore prominenti latoque dentibus superioribus in longum prominentibus. Dumque Oceano relicto in terram praedae capiendae gratia exire cupit, tum dentibus (quos longos habet) per promontoria mari impendentia affixa vertices montium ascendit. Tandem posterioribus pedibus, dentibus admotis summa cum celeritate in terram delabitur, omniaque obvia aliquando per decem vel amplius miliaria, devorans, mactansque grassatur, et tandem in Oceanum revertitur, multoties autem ab incolis superiora montium occupantibus, telis et lapidibus priusquam montes ascendat prohibetur, hocque modo frequenter opprimitur.

Ex harum autem beluarum dentibus, Moscoviae, Tureae, Tartarique, manubria pugionem, cultellorumque, praestantiores etiam framearum subtiliter conficiunt, solum autem propter dentes capiuntur, magno enim pretio apud Tureas et Tartaros veneunt.

Ad eundem Petczoram fluvium est castrum et oppidum Papinowgorod dictum, hujus accolae Papini dicuntur, diversumque a Ruthenico idioma habent, et Duci Moscorum tributa solvunt.

OBDORIA REQIO

Obdoria a fluvio praeterlabente Obbi dicto denominationem accepit, qui ex lacu quodam amplissimo Kitaisko nominato emergit, ab Orienteque in Septentrionem fluens, sex ostiis in Oceanum Septentrionalem exoneratur, ad oppidum autem Obbi dictum est tam vastae amplitudinis ut sedecim miliarium Polonicorum, octuaginta autem werst Mocsovitarum in latitudinem pateat, vixque duobus diebus navigio quamvis ventis vela impellentibus tranatur, sicque abundat piscibus, ut navigantium remigiis premantur.

вершину, то они потратили семнадцать дней на восхождение, но никак не смогли достичь вершины горы.

Те, которые хотят из Московии добраться до Печоры, проходят через провинции Устюг и Двину и уже оттуда более обычным путем достигают Печоры.

Жители этой области очень примитивны, говорят на своем собственном языке, хлеба не употребляют. Около 1518 года они были крещены по русскому обряду в священном источнике. Великому князю Московии они платят подати различными мехами диких зверей.

В устьях реки Печоры есть крепость и город под названием Пусто-зерск, а за ним на берегу Северного океана живут различные племена, которые в общем называются у русских самоедами (то есть поедающими самих себя). Эти племена не приходят в Московию, ибо они совершенно избегают встреч с другими людьми и какого бы то ни было общения.

В этих местах безмерное множество всякой птицы и разных пушных зверей, а именно: соболей, бобров, горностаев, белок, белых медведей, волков, зайцев и всяких прочих животных. Кроме того, в океане, омывающем эти земли, водятся рыбы различных пород и морские лошади; в нем же, говорят, есть разные огромные животные, среди них некое чудовище размерами с быка, которое в Московии называют моржом. Это чудовище живет то в море, то на суше и издает ужасающие крики. Ноги у него короткие, как у бобра, грудь выдающаяся и широкая и очень длинные верхние клыки. Когда, покинув океан, морж хочет выйти на сушу для ловли добычи, то своими длинными клыками он цепляется за выступающий в море мыс и поднимается на вершины гор. Затем, подобрав к клыкам задние ноги, он с большой быстротой соскальзывает на землю и продвигается иногда более чем на десять миль, пожирая и убивая все на своем пути; затем возвращается в океан. Жители, заняв вершины гор, пытаются помешать ему добраться до гор, осыпая его стрелами и камнями, и часто им удается его задержать.