Γιατί, να σε ρωτήσω κάτι; Πού είναι ο παππούς σου; Ζει; Η γιαγιά σου πού είναι; Ο προπάππος σου, ο προπροπαππούς σου και η προπρογιαγιά σου πού πήγαν; Πού πήγαν όλοι αυτοί; Που κι αυτοί χτίζανε, μαζεύανε, κάνανε παιδιά, είχανε όνειρα και ιδανικά. Πού είναι τώρα; πού είναι;… Είναι στο χωριό. Τι κάνουνε; Είναι εκεί, τους πήγαμε μ' ένα κουτάκι. Σε ένα κουτάκι… Χωρέσανε σε ένα κουτάκι, όλα αυτά τα όνειρα; Πέντε κόκαλα είναι ο άνθρωπος στο τέλος. Και όμως, αυτά τα πέντε κόκαλα δεν μπορούν να χορτάσουν με όλη τη γη και με όλα τα αγαθά της γης. Γιατί; Γιατί ο Θεός μάς έχει πλάσει για να μη χορταίνουμε με τίποτα σ' αυτό τον κόσμο. Για να διψάμε τον Παράδεισο· για να διψάμε το απόλυτο, το τέλειο, το ατέλειωτο, που είναι ο Θεός. Γι' αυτό, μην πάθουμε αυτή την απάτη, αυτή την παγίδα του κόσμου που μας κάνει και συμπνιγόμαστε.

Για κάτσε σκέψου το βράδυ, τι θα κάνεις από το πρωί ως την ώρα που θα νυχτώσει. Ή, αν είναι βράδυ και ακούς τη βραδινή εκπομπή, σκέψου τι έχεις κάνει σήμερα όλη μέρα, και τι από αυτά — από όλα αυτά που έκανες — θα σου χρειαστεί την ημέρα εκείνη που θα συναντήσεις το Χριστό, που θα σώσεις την ψυχή σου εκεί που θα υπάρχουν αυτά τα πέντε κόκαλα;… Δεν στο λέω για να τρομάξεις, στο λέω για να καταλάβεις την αλήθεια! Γιατί δεν σου αρέσει αυτό το μοντέρνο που κάνω; είναι πολύ μοντέρνο αυτό που κάνω, το ότι σου λέω τα πράγματα έτσι ωμά. Έτσι δεν κάνουν οι γιατροί στην Αμερική και στις μεγάλες χώρες; Όταν έχεις κάτι και σου λένε την ασθένειά σου, στο λένε ξεκάθαρα. Γιατί απ' τη μια θες να είσαι τόσο σύγχρονος και επίκαιρος και απ' την άλλη, όταν σου λένε την αλήθεια δεν θέλεις να ακούσεις και τρομάζεις; Πρέπει να ετοιμαστείς· όχι για να πεθάνεις, μα για να ζήσεις! Αλλά για να ζήσεις, πρέπει να μάθεις τα μυστικά της ζωής.

Είμαι υπέρ της ζωής, είμαι υπέρ της αιώνιας ζωής, είμαι υπέρ της Ανάστασης. Δεν είμαι υπέρ του θανάτου, ούτε θέλω τα λόγια μου να μυρίζουν θάνατο, αλλά να μυρίζουν ζωή. Αλλά για να καταλάβεις την ζωή, πρέπει να καταλάβεις την απάτη αυτού του κόσμου. Να μην μας ξελογιάσει ο κόσμος. Αυτό που λέει ο πατήρ Ιωσήφ η ησυχαστής σε μια επιστολή του, εκεί στην «Έκφραση μοναχικής εμπειρίας» που λέει σε μια επικεφαλίδα, «καημένε κόσμε, ψεύτικε ντουνιά, όλους μας κοροϊδεύεις και μας παραπλανάς, καημένε κόσμε ψεύτικε ντουνιά!» Αυτό είναι ο κόσμος όλος. Μια απάτη· μας κοροϊδεύει, μας κλέβει μας κάνει να ξεχνάμε τα ουσιώδη, τα μόνιμα, τα ατέλειωτα, το Θεό τον ίδιο, και στο τέλος λέμε «τι γίνεται; Πού πήγαν όλα αυτά; Πώς θα συνεχίσω τώρα τη ζωή μου;» Και λέει: «Δεν είναι αυτή η ζωή το πάν». Οι μέριμνες, ο πλούτος, και οι ηδονές. Κοιτάξτε, λέξεις του Χριστού. Ε; Θεϊκή επιλογή των λέξεων. Οι μέριμνες, δηλαδή όλο δουλειές, δουλειές, δουλειές. Θα ήθελαν πολλοί να κάνουν προσευχή, αλλά δεν προλαβαίνουν, γιατί έχουν δουλειές.

Δεν είναι ότι είσαι κακός και δεν θες να κάνεις προσευχή. Θα ήθελες παρά πολύ να κάνεις, αλλά δεν προλαβαίνεις. Κάτσε να κάνω τώρα λίγο το σίδερο. Έχω σιδέρωμα, έχω εκείνο, έχω το άλλο· μετά έχω λίγο ψώνια, μα άμα γυρίσεις από τα ψώνια, έχεις να βάλεις τα πράγματα όλα στα ντουλάπια. Μετά έχεις να πλύνεις τα σαλατικά να κάνεις σαλάτα, μετά έχεις να πας να πληρώσεις τα κοινόχρηστα, μετά γυρίζουν τα παιδιά από το σχολείο, περνάνε πέντε ώρες και λες: «Πώς πέρασαν πέντε ώρες και εγώ ήθελα να κάνω προσευχή το πρωί και τώρα έχει πάει δύο η ώρα και δεν έχω κάνει τίποτα». Και ποιο είναι το μυστικό; Μέσα σε όλα όσα κάνεις, να βάλεις την προσευχή. Όχι να σταματήσεις τις δουλειές, αλλά να μη σε κλέβουν οι δουλειές. Κοίτα, ο Κύριος μίλαγε για τα χωράφια και έκανε τη γεωργική αυτή εργασία, το γεωργό που ρίχνει τον σπόρο και λοιπά, το έκανε αφορμή σκέψης, εμβάθυνσης. Βρήκε το βάθος των όντων. Το «λόγο των όντων», όπως λένε οι Άγιοι Πατέρες, δηλαδή, βλέπει γύρω Του ο Χριστός και ο κόσμος δεν Τον τρομάζει, ούτε θεωρεί τον κόσμο κάτι κακό που πρέπει να αρνηθούμε. Απλώς να μην κολλήσουμε. Κατά τα άλλα ο κόσμος και τα πράγματα του κόσμου, είναι πολύ βοηθητικά να πας κοντά στο Θεό. Δηλαδή, στο είπα τώρα. Ο Χριστός βλέπει τη γη και δεν μένει στη γη.

Αλλά σου λέει, κοίτα η γη πώς ρίχνεις το σπόρο. Έτσι και η ψυχή σου. Αλλού βλέπει τα πουλιά. Δεν βλέπει απλώς τα πουλιά να πετάνε. Λέει, όπως πετάνε τα πουλάκια και όλα τα φροντίζει ο Ουράνιος Πατέρας, έτσι και εσύ να εμπιστευτείς το Θεό. Βλέπει αλλού τα λουλουδάκια. Λέει, κοίτα τι ωραία που είναι τα λουλουδάκια! Χωρίς να έχουν άγχος είναι πανέμορφα. Έτσι και εσύ· αν βγάλεις το άγχος από μέσα σου, θα είσαι πανέμορφος. Θα ομορφύνει η ψυχή σου, και το σώμα σου και το πρόσωπό σου. Θα έχει γαλήνη. Αυτό είναι το μυστικό. Να ζεις μέσα στον κόσμο, μέσα στις δουλειές που δεν μπορείς να αποφύγεις, μέσα στον πλούτο που σου δίνει ο Θεός, μέσα στις ηδονές που σου δίνει ο Θεός. Ο Θεός σου έδωσε τις ηδονές. Οι ηδονές που μας δίνει ο Θεός, ένα ωραίο φαγητό, η οικογενειακή αγάπη και η σχέση. Τα δώρα Του, τα ποτά, η θέα του ουρανού, της φύσης και λοιπά, είναι ηδονές των αισθήσεών μας, δηλαδή, απολαύσεις που ο Θεός μάς έδωσε.

Δεν μας τα έδωσε για κακό σκοπό, ούτε μας τα έδωσε για να μας μαλώσει επειδή τα χρησιμοποιούμε, γιατί τότε μπορεί να πει κανείς στο Θεό: «Συγγνώμη, με μαλώνεις για τις ηδονές που απολαμβάνω, ενώ Εσύ μου τις έδωσες;». Και λέει ο Θεός: «Εγώ στις έδωσα, αλλά στις έδωσα για να τις απολαμβάνεις με ευχαριστιακή διάθεση. Δεν στις έδωσα για να βουλιάξεις. Δεν σου έδωσα το φαγητό για να κάνεις καταχρήσεις και για να γίνεις έτσι όπως έχεις γίνει. Αυτό είναι η διαφορά. Σου έδωσα για να φας σαν άνθρωπος. Σου έδωσα να φας και να πεις το „ευχαριστώ“ σου στο Θεό με ευγνωμοσύνη. Σου έδωσα να φας, να χαρείς που έφαγες και να σκεφτείς και αυτούς που δεν τρώνε. Και να πεις „τι ωραία που έφαγα εγώ και τώρα νιώθω πληρότητα. Οι άλλοι πεινούν. Τι κρίμα. Να τους βοηθήσω“. Αυτή είναι η διαφορά. Σου δίνω όλα τα ωραία, για να τα δεις και αναγωγικά. Να δεις όπως βλέπω και Εγώ τη φύση, με παραβολές».

Βλέπει τον κόσμο ο Χριστός, τον επίγειο, και μας μιλάει για τον ουράνιο. Βλέπει την άκαρπη συκή και σχολιάζει την υποκρισία της συναγωγής και την ακαρπία της συναγωγής. Βλέπει τα φαινόμενα του ουρανού, και λέει, «βλέπετε τον ουρανό και καταλαβαίνετε αν θα βρέξει ή αν θα κάνει ζέστη. Έτσι να μάθετε να καταλαβαίνετε και τα σημεία των καιρών». Αυτό είναι. Βλέπει τα γύρω Του. Αυτό το είχε ένας Άγιος. Και άλλοι το είχανε. Ό,τι βλέ-πάνε το χρησιμοποιούσανε σαν αφορμή να μαλακώσουν την ψυχή τους και να νιώσουν το Θεό μέσα σε όλα. Έβλεπε ένας άγιος ένα ηλιοβασίλεμα και έλεγε, «όπως ο ήλιος δύει σήμερα, έτσι θα δύσει κάποια στιγμή και η ζωή μου. Θα έρθει το ηλιοβασίλεμα». Έβλεπε την ανατολή και έλεγε, «όπως, Κύριε, βγαίνει ο ήλιος έτσι να βγει στην καρδιά μου ο ήλιος της αγάπης Σου». Έπλενε το πρόσωπό του και έλεγε, «όπως, Κύριε, ρίχνω νερό στο πρόσωπό μου έτσι και να ξεπλύνω και την ψυχή μου και τον εσωτερικό τον εαυτό μου». Έβλεπε τη βροχή να πέφτει και έλεγε, «Κύριε, όπως πέφτουν οι σταγόνες της βροχής έτσι να πέφτουν και τα δάκρυα από τα μάτια μου, από αγάπη για τον κόσμο, για τον πόνο του κόσμου· από αγάπη για Σένα, να μαλακώσει και η ψυχή μου». Έβλεπε ένα ξερό κλαδί και έλεγε, «Κύριε, έτσι είναι η ψυχή μου. Ξεράθηκε η ψυχή μου από τον εγωισμό μου».

Πρέπει να μάθουμε, οι μέριμνες, ο πλούτος, οι ηδονές, όλα αυτά· να τα χρησιμοποιούμε όπως ο Θεός θέλει να τα χρησιμοποιούμε. Μη τα αρνηθούμε, αλλά να αναχθούμε. Να ανεβούμε πάνω από αυτά και πάνω από αυτά· και μέσα σε αυτά να βλέπουμε τη χάρη του Θεού. Την αγάπη του Θεού. Το πρόσωπο του Χριστού που μας αναζητά μέσα από όλα αυτά. Αλλιώς θα βουλιάξουμε μέσα στα δώρα του Θεού. Θα βουλιάξουμε μέσα στα επιτεύγματά μας. Θα καταστραφούμε μέσα στην ευτυχία μας. Τρελό δεν είναι; Οξύμωρο δεν ακούγεται; Παράλογο, αλλά είναι αληθινό και δυστυχώς το ζούμε.

Ζούμε τόσο φοβερή έκρηξη τεχνολογική, ηλεκτρονική, διαδικτυακή. Έκρηξη προσφοράς, δυνατοτήτων μοναδικών στην εποχή μας. Και όμως κινδυνεύει τόσο πολύ ο πλανήτης μας· κινδυνεύει τόσο πολύ η ζωή μας, κινδυνεύει τόσο πολύ η σωτηρία του κόσμου αυτού, αλλά και της ψυχής μας. Σε μια εποχή που τα έχουμε όλα· γιατί δεν έχουμε μάθει να τα έχουμε. Όταν τσακωθείς με τη γυναίκα σου και βγαίνεις στο μπαλκόνι να καπνίσεις, μπορεί να έχεις εκεί μια τριανταφυλλιά. Αλλά την ώρα που καπνίζεις και έχεις τα νεύρα σου, δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Ούτε το τριαντάφυλλο βλέπεις που ανθίζει, ούτε την ευωδία καταλαβαίνεις που έρχεται να σπάσει στη μύτη σου· τίποτα δεν σε αγγίζει. Ζεις στον κόσμο σου, στα νεύρα σου, στον εγωισμό σου, στη σκληροκαρδία σου. Είδατε, μας έχει δώσει ο Θεός κάποιες δυνατότητες να μαλακώσουμε την ψυχή μας και να την κάνουμε «γή καλή καί αγαθή». Αλλά εμείς δεν πιάνουμε τα μηνύματα. Γιατί είμαστε, ζούμε μες στα πάθη μας. Και δεν θέλουμε να βγούμε και από τα πάθη μας. Αυτό είναι το κακό. Το τραγικό δεν είναι ότι έχεις πάθη. Έχουμε όλοι πάθη και αδυναμίες. Το τραγικό είναι να μην θέλεις να βγεις. Θέλεις. Εννοείται ότι θέλεις. Εσύ θέλεις! Δεν λέω για σένα, γιατί εσύ ακούς.