IЗАБЭЛА. (Есцi i п'е) Чым яна тут займаецца? (паказвае на Iаану)
СЯСТРА ГАННА. Яна яшчэ сiроткаю трапiла ў манастыр.
СЯСТРА IААННА. Божанька наш сiротка. Шкада яго. Няма ў яго нi татулi, нi матулi, але ж сыночак ёсць...
СЯСТРА БЕРНАРДА. Кажуць, яна з самога нараджэння такая прыдуркаватая. Толькi, кажуць, нарадзiлася, i давай усялякiя казкi баiць. Ажно з маленства. Бацькоў яе паморак забраў. Вось Мацi-Iгумення з дабрынi сваёй i ўзяла сiротку ў манастыр.
СЯСТРА ГАННА. Яна дзiўная. Гэта так... Толькi ў яе дар Божы.
IЗАБЭЛА. Дар?
СЯСТРА IААННА. Падарыла Святая Дзева Марыя Iiсусу зорку з неба, ён яе з'еў, i галава яго засвяцiлася, азараючы ўсё навокал...
СЯСТРА ГАННА. Яна ведае травы. Яна ведае ўсе травы на свеце. Яна iх адчувае. Нiхто iх так не адчувае, як яна. У кожнай траўкi таемныя ўласцiвасцi знаходзiць, усялякую хваробу можа травамi вылечыць, усялякi смутак суцiшыць, душу заспакоiць. А яшчэ, хоць гэта, пэўна, i няпраўда...
СЯСТРА БЕРНАРДА. Нам увогуле не варта такое казаць...
СЯСТРА ГАННА. Вядома, што траўкамi яна варожыць, сурокi здымае.
СЯСТРА БЕРНАРДА. (Шэптам): А яшчэ кажуць, што ўсялякую атруту можа зрабiць.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Такую, што нават не заўважыш, як памрэш.
СЯСТРА IААННА. Дурныя вы. Траўкi быццам дзеткi: Плачуць i смяюцца. Нi дабра, нi лiха не ведаюць, самi беззаганныя i святыя. А вы iх топчаце сваiмi нагамi! Вось дам вам падводнай травы каранар - i вы ператворыцеся ў жабаў.
IЗАБЭЛА. Гэта яна праўду кажа?
СЯСТРА БЕРНАРДА. Не ведаю. Ад яе ўсяго можна чакаць.
СЯСТРА ГАННА. Не, яна добрая. Добрая. Ты, сястра Iзабэла, не слухай, што яна кепскае кажа. Ёй Хрыстос лiхiя справы здзейснiць не дазволiць.
СЯСТРА IААННА. Хрыстос па зямлi iшоў, а там, дзе ступаў - касач ды канюшына прарастае...
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Зусiм блазнаватая, зусiм блазнаватая.
СЯСТРА БЕРНАРДА. (Iзабэле): Ды ты еш, еш.
СЯСТРА ГАННА. А праўда, што ў цябе былi на тысячу чалавек балi?
IЗАБЭЛА. Праўда.
СЯСТРА IААННА. А ў краiне Рэз на балях заўсёды чалавек 999 па 999 разоў.
СЯСТРА БЕРНАРДА. А колькi гэта?
СЯСТРА ГАННА. Можа, дзесяць тысяч.
СЯСТРА БЕРНАРДА. О...
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. А праўда, што пад час гэтых баляў на жанчынах было столькi каштоўных камянёў i золата, што нават уначы было светла, як удзень?
IЗАБЭЛА. Не, уначы ўсё роўна цёмна...
СЯСТРА БЕРНАРДА. (недаверлiва) Хм. Але, трэба багата золата, каб стала светла, як удзень. Кажуць, у Аахене, пры iмператарскiм палацы, дык там нават больш светла, чым удзень - там адно золата.
IЗАБЭЛА. Я была ў Аахене. Там таксама па начах цёмна.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Цёмна? Хм. Дзiўна...
СЯСТРА ГАННА. А гэта праўда, што высакародныя жанчыны намошчваюць сябе ўсходнiмi алеямi, якiя каштуюць 50 валоў за меру i ад якiх мужчыны...
СЯСТРА БЕРНАРДА. (Засаромлена): Сястра Ганна...
IЗАБЭЛА. Я намошчвала.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Якi сорам! Сястра Ганна, як твой язык паварочваеца пытацца пра такое? Бессаромнiца! Пра што думаеш? Цi не грэшныя думкi цябе апанавалi?
СЯСТРА ГАННА. Не, што ты.. Цiкава. Столькi кажуць...
СЯСТРА IААННА. Калi возьме аднарог сабе ў жонкi нарвала i будзе мiлаваць, як муж жонку перстам сваiм, цi не народзiцца ў iх чалавек?
СЯСТРА БЕРНАРДА. (не звяртае ўвагi на сястру Iаану) Кажуць? А ты слухай, слухай, сястра Ганна. Д'ябал можа багата параспавядаць. Хiба не сказана, што праз слых, зрок i рот твой прыдзе Д'ябал да душы тваёй. Раскрый слых, ён табе атруты ў вушы налiе i не будзеш ты чуць голас Бога, i станеш служкай Сатаны.
СЯСТРА IААННА. Баiцеся Бога не пачуць? А вы сябе меней слухайце. А не ўмееце, вазьмiце траўку дзядоўнiк i кветкi васiлiска, змяшайце з пчалiным воскам, i ў пару апошняга сонечнага промня тройчы перахрысцiцеся, замажце сабе вушы i пачуеце песню цудоўную голасам анёльскiм. I будзе спяваць голас анёльскi "Алiлуя", i распавядзе вам пра Госпада нашага Iсуса Хрыста i вы паверыце...
СЯСТРА БЕРНАРДА. Пра якую траўку яна казала?
Сцэна 9
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. (Урываецца моцна напалоханая) Iдуць! Злiтуйся над намi, Божа! Мацi-Iгумення!
СЯСТРА БЕРНАРДА. Адна?
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. З ёю сястра Ганорыя i сястра Марыя... Сюды iдуць.
СЯСТРА IААННА. А з ёю анёлы малыя i вялiкiя, iдуць, за ручкi трымаюцца...
СЯСТРА БЕРНАРДА. Хлеб! Хавай! Агароднiна!
СЯСТРА ГАННА. (Iзабэле): Жуй, жуй, жуй! Запiвай!
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. За працу, сёстры.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Мы з табою нi пра што не размаўлялi!
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Працуем. (Робяць выгляд, што разбiраюць агароднiну).
СЯСТРА ГАННА. (паспявае шапнуць Iзабэле) Галоўнае - не пярэч, не пярэч...
(Уваходзяць Мацi-Iгумення, сястра Ганорыя, сястра Марыя i Фiлiп).
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. ...праўду кажу вам, застала iх.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Брат Фiлiп, я хачу, каб вы былi сведкам.
ФIЛIП. З радасцю...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Сястра Марыя, гэта праўда?
СЯСТРА МАРЫЯ. Праўда.
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. (Сёстрам). Што вы тут робiце?
СЯСТРА БЕРНАРДА. Да манастырнай трапезы рэпу ды моркву разбiраем.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Гнiлаты цяпер зашмат.
СЯСТРА ГАННА. Сырасць сутарэнная.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Не чапай iх, сястра Ганорыя. Няхай працуюць. (Iзабэле). Сястра Iзабэла, падыдзi. Я толькi што даведалася ад сястры Ганорыi, якая адкрылася мне, як таго патрабуе хрысцiянскi абавязак: было парушана адно са старажытных правiлаў гэтага манастыра, якiя ўжо чатыры стагоддзi не адважваўся зневажаць нiводзiн чалавек. Правiла, паводле якога манашка, перад тым як быць прынятай у лона святога прыстанку, павiнна прайсцi ачышчэнне ад агiды свету i грэшных думак, ачышчэнне праз самапрынiжэнне i самаадрачэнне. У гэты час адзiнае, пра што яна павiнна думаць - слава Божая. У гэты час малiтва - гэта хлеб i сон, i радасць яе. Вера - прытулак яе. Гасподзь - спавядальнiк i настаўнiк яе. Гэты запавет пакiнулi нашаму манастыру настаўнiкi веры. I вось ужо чатыры стагоддзi Невельскi манастыр свята захоўвае яго, таму што цвярдыня яго - не камень, не муры i вежы, але вера. Вера! I вось я даведваюся, што сёння гэты запавет быў парушаны...
СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Праўдзiва, праўдзiва кажу вам, парушаны...
СЯСТРА МАРЫЯ. Мацi-Iгумення...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Маўчы. Табе нiхто не даў права гаварыць. Ты сваё ўжо сказала.
IЗАБЭЛА. Мацi-Iгумення, яна проста...
ФIЛIП. Матушка, быць можа сястра Марыя сапраўды...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Я прасiла вас быць сведкам, брат Фiлiп. Калi мне спатрэбiцца вашая парада, я папрашу яе.