Изменить стиль страницы

Zwajca w milczeniu pokiwał głową. Tej wiosny zawędrował daleko na północ, dalej niż kiedykolwiek, aż na samo sinoborskie pogranicze, skraj dziedziny Org Ondrelssena Od Lodów. Nierozważna rzecz, zwłaszcza w czas, gdy coraz śmielej gadano o wojnie i nie wiedzieć, jakie przymierza nastaną, nim lody na nowo skują przesmyki. Ludziska bali się. Szpiegów, trucicielstwa i kapłanów Zird Zekruna, co pono chętnie wędrowali w przebraniu jałmużników, zbierając wieści dla swego pana i siejąc po północy przekleństwo skalnych robaków. Nie winił ich. Pamiętał jeszcze czasy, kiedy przybycie żebraka przyjmowano za znak łaskawości bogów, sadzano w cieple paleniska i karmiono resztkami z wysokiego stołu. Ale karczmarka miała racje: to minęło dawno, dawno temu.

Jednak kiedy kukułki poczęły się odzywać śmielej po lasach, a słonko przygrzało cieplej, nogi same poniosły go w górę gościńca. Wciąż kaszlał ciężko po zimowych chłodach i spluwał krwią. Już i wcześniej były ranki, kiedy ból w piersiach stawał się tak dotkliwy, że ledwo wstawał z posłania w gościnnym klasztorze Cion Cerena, i nie sądził, by zdołał doń powrócić w porze jesiennych pozdrowień. Ale jedną dali człekowi bogowie naturę, myślał, nijak od niej uciec, nijak gdzie w kącie zostawić. A jego zawdy pędziło w świat. Zrazu chciał zobaczyć południowe góry, które sięgają samego sklepienia nieba, wykutego u zarania czasu w kuźniach Kii Krindara, więc ledwo przypasał miecz, najął się za najemnika i popłynął na kupieckiej galerze ku Szczeżupinom. Potem rozmaicie bywało. Pod chorągwiami żalnickiego kniazia gromił zbuntowaną szlachtę w Wilczych Jarach, bijał Żalnickich na rozkaz skalmierskiego doży i frejbiterów w drużynie zwajeckiego kniazia. Przewędrował północ i południe, jak się trafiło. Popychał zwajeckie okręty przez mielizny na skraju Cieśnin Wieprzy i łupił przybrzeżne miasta z piracką Skwarną. Aż na koniec, dawno temu, nim jeszcze spłonęła rdestnicka cytadela, ciekawość zagnała go aż na ciemną ziemię Pomortu, pod komendę Wężymorda. Ciekawość okupiona dozgonnym wygnaniem z rodzinnych wysp.

Jałmużnik mocniej wsparł się na cisowym kosturze: Zwajcy zazwyczaj nie przemierzali gościńca o użebranym chlebie, nawet najbiedniejsi. Ale ziomkowie pojmali go na zwajeckim brzegu w gromadzie Pomorców, a tej jednej rzeczy nie wybaczano na północnych wyspach. Sam Suchywilk uniósł topór nad jego ramieniem, a potem wypowiedział po trzykroć imię pobratymca i opróżnił puchar w płomienie – jak na pośmiertnej uczcie. Jednak tego żebrak już nie zobaczył, bo chwilę wcześniej wyłupiono mu oczy.

Zamachnął się, odpędzając laską najbardziej zajadłego psa. Kiedy minął opłotki, ujadanie nasiliło się, lecz nie obawiał się grodowych kundelków. Ani ludzi, skoro o to szło. Jak długo miał przy sobie swoją żebraczą miskę, nie obawiał się niczego.

Pogładził ją czule czubkami palców, przywiązaną do rękojeści kostura solidnym rzemieniem i pobrzękującą miło pomiędzy dzwoneczkami. Zwajcy nie zabili współplemieńca, o nie. Wywieźli go na smoczym okręcie aż na pomorcki brzeg i wyrzucili na skały wraz z trupami pomordowanych towarzyszy. Pamiętał, jak pełzał po zalewanym falami żwirowisku, skowycząc z bólu, kiedy słona woda zalewała świeże rany, aż wreszcie jego palce natrafiły na owalną metalową miseczkę. Przyniosła mu szczęście, a nawet więcej jeszcze – przyniosła mu ocalenie i nowe życie, gdyż człowiek z żebraczą miską był jałmużnikiem, nawet jeśli odnaleziono go w stercie martwych frejbiterów. I dlatego właśnie rybak ostrożnie poprowadził go do wioski i ukrył przed kapłanami Zird Zekruna. Całą zimę opiekowano się nim w pomorckiej osadzie na brzegu morza, opatrywano jątrzący się kikut ramienia i karmiono skąpą strawą jak każdego z rodziny. Kapłani Zird Zekruna zakazali czcić obcych bogów, lecz na Pomorcie wciąż szanowano Cion Cerena Od Kostura i jego sługi.

Być może tego właśnie życzył sobie Suchywilk, kiedy uciął mu prawicę jednym uderzeniem topora – długiego, żebraczego żywota na poniewierce, wśród obcych narodów. Jednak zemsta współplemieńców obróciła się na dobre. Miał swoją żebraczą miskę i wciąż wędrował pomiędzy Krainami Wewnętrznego Morza, choć zgoła inaczej niż wówczas, gdy przemierzał je w gromadzie najemników.

Najszczęśliwsze lata mojego życia, pomyślał z odrobiną zdumienia, kiedy ogarnął go wreszcie cień klasztornej bramy. Przysiadł w kucki przy samych wierzejach, oddychając głęboko i powoli, odwiązał żebraczą miseczkę i położył w pyle drogi. Nie musiał nic robić: prędzej czy później ktoś go dostrzeże i poprowadzi w głąb świątyni. Na razie wygrzewał się w północnym, bladym słońcu i marzył o wszystkich odległych krainach, do których nie zdoła już dotrzeć.

Nadal wpatrywał się przed siebie niewidzącymi oczyma, kiedy lekkie, bose stopy podeszły doń powoli po ubitym piasku. Niewiasta – czuł zapach świeżego chleba i ługowego mydła, którym szorowano posadzki. Służebna, pomyślał, czekając, aż pozdrowi go imieniem Jałmużnika i weźmie za rękę.

Jednak kobieta tylko przykucnęła obok, modlitewne paciorki u jej pasa zagrzechotały i umilkły. Płakała cichym, przytłumionym szlochem. Wyciągnął na oślep rękę i dotknął jej twarzy, młodej, nieledwie dziecięcej, a potem przesunął dłoń wzdłuż ramienia, aż do pasa, na którym zawieszono wrzeciono bogini.

– Dlaczego? – spytał, rozcierając w palcach jej łzy.

– Bo przysłano cię właśnie do nas – odparła bardzo cicho. – Bo uciekłam tak daleko, aż na sam skraj świata, a nie zdołałam się ukryć. Bo podobnemu szaleństwu nie można się wymknąć. Czy zdołasz mi przebaczyć?

– O czym mówisz, dziecko?

– O Lelce, pani treglańskiej świątyni – płakała otwarcie, coraz głośniej. – Trzy dni temu posłaniec przywiózł wieści. I obietnicę twego przyjścia, objawioną w majaku wołwy. Kazano mi cię zabić. Czy zdołasz mi przebaczyć?

Zwajca powoli opuścił rękę. Po tylu latach, pomyślał, po tylu latach ktoś wciąż chce mojej śmierci, a najwyższa kapłanka Sinoborza poi czarną krwią wiedźmy, żeby mnie odnaleźć. Nie pamiętał jej. Raz jeden był w Sinoborzu, rychło po tym, jak żalnicki kniaź umorzył córkę Krobaka i północ gotowała się na nową wojnę. Ale potem nienawiść rozeszła się jakoś, a on przepił resztę srebra w treglańskich gospodach i musiał się nająć na kolejny okręt. Nie, nie przypominał sobie żadnej kapłanki, ale kto wie? Niejedną świątynię plądrował w czasach, gdy pływał pod czerwonym znakiem Skwarny. Były też służebniczki bogów, niewolone przed samymi ołtarzami bóstw i sprzedawane w niewolę na pomorckich targach.

Właściwie pochlebiało mu, że wciąż go nienawidziła, po tylu latach.

– Opowiedz mi, dziecko – poprosił łagodnie.

– Kniaź, kniaź Krobak – zająknęła się. – Nie masz już kniazia Krobaka, ojcze. Dwa tygodnie temu, na nowiu, drużynnicy księcia pobili straże i naszli go nocą w alkierzu, pośrodku cytadeli. Straże umorzono szalejowym napitkiem, a kniazia tuzin razy ugodzono sztyletem i martwego wepchnięto do zatoki. Martwego, a w każdym razie wierzono, że nie dychał. Jednak jakimś sposobem z łaski bogini wyczołgał się na brzeg i dowlókł pod bramy przybytku. A tam… – dziewczyna zakrztusiła się szlochem – nie otwarto wierzei, ojcze. Kniaź stał pod murem świątyni, krwawiąc z tuzina ran, a Lelka nie otwarła wierzei.

Żebrak pokiwał w milczeniu głową. Stara historia, pomyślał szorstko. Synowie mordują ojców, a córki pozostawiają ich nie pogrzebane trupy krukom.

– Młodego kniazia nie było w Tregli, tak powiadają – dziewczyna uspokoiła się odrobinę, lecz jej głos drżał przy każdym słowie. – Polował. Kiedy wrócił, pokazano mu trupa ojca rozszarpanego przez pospólstwo pod świątynią. Ale ponoć to wcale nie było pospólstwo, tylko poprzebierani możni, których najwyższa kapłanka pobłogosławiła przed posągiem bogini. A teraz kniaziowski kołpak wdziano na głowę Warkowi i Lelka koronowała go w najświętszym przybytku. Ojcobójcę.

Któremu sama przygotowała drogę, pomyślał. Służki Kei Kaella zapragnęły pozbyć się starego Krobaka i dopięły swego. Ale cóż mnie po tym?