103. ze wszech namilszej — w domyśle: oblubienicy. [przypis redakcyjny]

104. urównany — równo rozlany. [przypis redakcyjny]

105. pole rozmierzone — pole wyścigowe. [przypis redakcyjny]

106. trynóg — trójnóg (tj. nagroda). [przypis redakcyjny]

107. To takie, co widzimy — to, co widzimy, jest takie. [przypis redakcyjny]

108. kształty wszech rzeczy — idee, rozumiane w ujęciu filozofii Platona i neoplatończyków jako prawzory rzeczy. [przypis redakcyjny]

109. mdły (daw.) — słaby, marny. [przypis redakcyjny]

110. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w utworze jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

111. Bodaj ci złe dni (starop.) — Bodaj (pierwotne: „Bóg daj”) ci się źle powodziło! [przypis redakcyjny]

112. bych sie czuł (starop.) — gdybym miał rozum w głowie. [przypis redakcyjny]

113. Biadaż mnie na cię (starop.) — biada mi z tobą. [przypis redakcyjny]

114. cudna postawa (starop.) — dziwne zachowanie się (por. cudaczny: dziwny). [przypis redakcyjny]

115. iżeś mu już prawie (starop.) — że mu już sprzyjasz. [przypis redakcyjny]

116. psuć głowę (starop.) — kłopotać, absorbować. [przypis redakcyjny]

117. Inaczej nie wiem, jeno mię czarujesz (starop.) — tylko tak to mogę pojmować, że mnie oczarowujesz, kokietujesz [przypis redakcyjny]

118. wszytko (starop.) — tu: wszystkiego. [przypis redakcyjny]

119. ciągnę kota (starop.) — wystawiam się na pośmiewisko (zob. przyp. do Pieśni świętojańskiej o Sobótce, Panna 3). [przypis redakcyjny]

120. Pieśń VIII dodana — opowiedziana tu historia oparta jest na Heroidach Owidiusza: Hermiona (córka Menelausa i Heleny) była zaręczona — bez wiedzy ojca — z Orestesem, bratem stryjecznym, do którego kieruje tutaj swoje żale. Porwał ją i poślubił Pyrrus (syn Achillesa), któremu przyrzekł ją ojciec. [przypis redakcyjny]

121. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w utworze jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

122. podjąwszy — podniósłszy. [przypis redakcyjny]

123. temu k woli być (starop.) — Pyrrusowi posłuszna być. [przypis redakcyjny]

124. a ten — chodzi o Orestesa. [przypis redakcyjny]

125. przywodzić — przypominać (por. wyrażenie: przywodzić na myśl). [przypis redakcyjny]

126. poniewolne słowa (starop.) — wypowiedziane pod przymusem. [przypis redakcyjny]

127. nie zwalała (starop.) — nie zgadzała się (nie pozwalała). [przypis redakcyjny]

128. trudno wiedzieć — w domyśle dalszy ciąg: czy bym powiedziała. [przypis redakcyjny]

129. szczęście — w znaczeniu: fortuna, los. [przypis redakcyjny]

130. pokryć — tu: ukryć. [przypis redakcyjny]

131. trzeźwi — trzeźwy. [przypis redakcyjny]

132. Tegom też pewna, że mię nie miłuje... itd. (w. 37–42) — mowa o Pyrrusie. [przypis redakcyjny]

133. k temu zawsze będę znała — zawsze to będę wyznawała. [przypis redakcyjny]

134. bych (starop.) — choćbym. [przypis redakcyjny]

135. stryja twego — chodzi o Menelausa, który pomścił porwanie Heleny przez Parysa. [przypis redakcyjny]

136. Pieśń IX dodana — w pieśni tej pierwsze litery kolejnych wersów tworzą akrostych: KATARZYNA JANWODINZKA; być może należy czytać to w następujący sposób: KATARZYNA, JAN WODYŃSKA (podobnie skonstruowany akrostych znajdziemy w Pieśni X; o Katarzynie Wodyńskiej jednak nic nie wiadomo). [przypis redakcyjny]

137. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w utworze jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

138. żegł — palił. [przypis redakcyjny]

139. znosząc — łącząc. [przypis redakcyjny]

140. władnie jako słońce wonnym / Nawrotem — chodzi o kwiat, który zwraca się ku słońcu (bliżej nie wiadomo, o jaki). [przypis redakcyjny]

141. powinien — zawdzięcza. [przypis redakcyjny]

142. za tego świata — za naszych czasów. [przypis redakcyjny]

143. przyszłym — w domyśle: przyszłym pięknościom. [przypis redakcyjny]

144. Pieśń X dodana — pierwsze litery kolejnych wersów tej pieśni tworzą akrostych: JAGNJEJSKA KRJSKA IAN (czyli: JAGNIESZKA KRYSKA, JAN) — por. Pieśń IX dodana. Agnieszka Kryska była siostrą Wojciecha Kryskiego, dworzanina Zygmunta Augusta, przyjaciela poety. [przypis redakcyjny]

145. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w utworze jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

146. Juno, porzuć (...) zwątpiła — fragment początkowy (w. 1–6) stanowi nawiązanie do mitologicznego sądu Parysa: stanęły doń trzy boginie, Juno, Pallas i Wenus („Erycyna”), a zwyciężczynią została Wenus, która tutaj musi uznać zwycięstwo piękniejszej od siebie i przekazać jej symbol swego pierwszeństwa. [przypis redakcyjny]

147. tusz sobie (starop.) — spodziewaj się. [przypis redakcyjny]

148. wstała — tu: powstała. [przypis redakcyjny]

149. stateczność (starop.) — wierność, stałość. [przypis redakcyjny]

150. Pieśń XI dodana — pieśń wzorowana na elegiach Propercjusza (zwłaszcza III 24) i Katullusa. [przypis redakcyjny]

151. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w utworze jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

152. chłuba (starop.) — chełpliwość. [przypis redakcyjny]

153. wdzięczniejszy* (starop.) — milszy. [przypis redakcyjny]

154. śniegu sromotę działały (starop.) — przynosiły wstyd śniegowi. [przypis redakcyjny]

155. pokazić (starop.) — zepsuć. [przypis redakcyjny]

156. powolność i chuć prawa (starop.) — uległość i prawdziwa namiętność. [przypis redakcyjny]

157. z prawej wiary (starop.) — z prawdziwego przekonania. [przypis redakcyjny]

158. A był cim, jeśli komu, jak żyw prawie (starop.) — a jeśli komuś byłem oddany całym życiem, to właśnie tobie. [przypis redakcyjny]

159. pustych lesiech (starop. forma Ms. lm) — pustych lasach. [przypis edytorski]

Fundacja Nowoczesna Polska