monē-rē-mus

vinc-e--mus

iac-e--mus

vincī--mus

2

laudā--tis

monē--tis

vinc-e--tis

iac-e--tis

vincī--tis

3

laudā-re-nt

monē-re-nt

vinc-ĕ-re-nt

iac-ĕ-re-nt

vincī-re-nt

Imperfectum coniūnctīvī глагола esse

Singulāris

Plūrālis

1

es-se-m

es--mus

2

es--s

es--tis

3

es-se-t

es-se-nt

Imperfectum coniūnctīvī passīvī

I спр.

II спр.

IIIа спр.

IIIб спр.

IV спр.

Sg.

1

laudā-re-r

monē-re-r

vinc-ĕ-re-r

iac-ĕ-re-r

vincī-re-r

2

laudā--ris

monē--ris

vinc-e--ris

iac-e--ris

vincī--ris

3

laudā--tur

monē--tur

vinc-ĕ-re-t

iac-e--tur

vincī--tur

Pl.

1

laudā--mur

monē--mur

vinc-e--mus

iac-e--mur

vincī--mur

2

laudā-rē-mĭnī

monē-rē-mĭnī

vinc-e--tis

iac-e-rē-mĭnī

vincī--mĭnī

3

laudā-re-ntur

monē-re-ntur

vinc-e-re-ntur

iac-e-re-ntur

vincī-re-ntur

4. ПРИДАТОЧНЫЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ ЦЕЛИ С СО Ю ЗОМ UT ( N Ē) F Ī N Ā LE

Придаточные предложения цели вводятся союзами ut чтобы, дабы, nē, ut nē чтобы не, nēve и чтобы не, которые называются ut (nē) fīnāle.

В этих предложениях всегда ставится con. praesentis или imperfectī в зависимости от времени сказуемого главного предложения, что можно представить следующей схемой:

Главное предложение

Придаточное предложение

praesēns, futūrum, imperātīvus

praesēns coniūnctīvī

imperfectum, perfectum, plūsquamperfectum

imperfectum coniūnctīvī

Haec scrībō, ut relevēs mē.

Я пишу это, чтобы ты меня поддержал.

Haec scrīpsī, ut relevārēs mē.

Я написал это, чтобы ты меня поддержал.

N.В. В грамматике времена настоящее и будущее (praesēns, futūrum, imperātīvus) называются главными временами, времена же прошедшие (perfectum, imperfectum, plūsquamperfectum) называются историческими.

5. ABL Ā T Ī VUS LOC Ī

Ablātīvus locī (аблатив места) обозначает место действия. Обычно он употребляется с предлогом in: in urbe в городе. Если слово со значением места имеет определение, то ablātīvus locī чаще употребляется без предлога: quā regiōne? в какой стороне? locō idoneō в удобном месте. Без предлога употребляется сочетание terrā marīque на суше и на море.

Текст

I

Dō, ut dēs.

Edĭmus, ut vīvāmus, nōn vīvĭmus, ut edāmus.

Honōrā patrem tuum, ut superveniat tibī benedictiō ā Deō.

Venī, impōne manūs[205]

[206] Acc. pl. от сущ. IV скл. manus, ūs f рука. super eam, ut salva sit et vīvat.

Adāmus respondit: “Mulier, quam dedistī mihi sociam, porrēxit mihi fructum istum, ut ēdĕrem”.

Nōn quaerō intellegĕre, ut crēdam, sed crēdō, ut intellĕgam.

Prīncĭpēs sacerdōtum cōnsilium faciēbant, ut Iesum dolō tenērent et occīdĕrent.

Iūdas quaerēbat opportunitātem, ut Iesum trādĕret.

Tum ēiēcit Adāmum et Evam ex hortō, ut ille colĕret terram; et collocāvit angĕlum, quī praeferēbat manū gladium igneum, ut custodīret adĭtum Paradīsī.

Temptātiō Domĭnī

Euangelista Matthaeus nōbīs narrat post baptisma Iesum ductum esse in dēsertum, ut temptārētur ā diabŏlō. Post iēiūnium longum ēsurīvit. Temptātor accessisse et dīxisse Eī trādĭtur: "Sī Fīlius Deī es, dīc, ut lapĭdēs istī pānēs fiant. Quī ita respondit illī: "Scrīptum est nōn in pāne sōlō homĭnem vīctūrum esse, sed in omnī verbō, quod prōcēdit dē ōre Deī". In secundum Matthaeum Sānctō Euangeliō legĭmus quoque diabŏlum in Sānctam Cīvitātem Chrīstum assūmpsisse et statuisse suprā pinnācŭlum Templī, et dīxisse Eī: "Sī Fīlius Deī es, mitte Tē deorsum, scrīptum est enim: quia angĕlīs Suīs mandābit dē Tē et tollent Tē, nē forte offendās ad lapĭdem pedem Tuum". Iesus illī: "Scrīptum est: nē temptābis Domĭnum Deum tuum".

Ex Euangelistā Matthaeō nōvĭmus Chrīstum itĕrum ā diabŏlō assūmptum esse in montem excelsum valdē, varia atque permulta rēgna mundī et glōriam eōrum Eī ostentam esse. Diabŏlus dīxisse Illī trādĭtur sē datūrum haec omnia, ut Chrīstus sē adōret. Dīcit autem eī Iesus: "Vāde Satănās, scrīptum est: Domĭnum Deum tuum adōrābis et Illī sōlī serviēs". Denĭque relīquit ēum diabŏlus, et ecce angĕlī accessērunt et ministrābant Eī.

EXCERPTA

Audīstis, quia dictum est: dīlĭgābis proxĭmum tuum et odiō habēbis inimīcum tuum. Egō autem dīcō vōbīs: dīligāte inimīcōs vestrōs, benefacite hīs, quī odērunt vōs, et ōrāte prō eīs, quī persequuntur et calumniantur vōs, ut sītis fīliī Patris vestrī, Quī in caelīs est, Quī sōlem Suum orīrī facit super bonōs et malōs et pluit super iūstōs et iniūstōs.

Dīcit Salvātor discipŭlīs Suīs messem quidem multam, operāriōs autem paucōs esse. Rogāte ergō Domĭnum messis, ut ēiciat operāriōs in messem Suam.

Словарь

acc ē d ō, cess ī, cessum 3 подходить

homō, hom ĭn is m человек

pers ĕ quor , sec ū tus sum 3 преследовать

adĭtus, ū s приход

honōrō 1 почитать

pinn ā c ŭ lum , ī n конёк кровли

*adōrō 1 поклоняться

hortus , ī m сад

plu ō, plu ī, — 3 идти (о дожде)

a it говорит он

i n im ī cus , ī m враг, недруг

porr ĭ g ō, porr ē x ī, porr ē ctum 3 протягивать вперёд

angĕl us , ī m ангел

ini ū stus , a , um неправедный

porrō adv . далее

assūmō, s ū mps ī, s ū mptum 3 брать, подхватывать

intell ĕ g ō, ll ē x ī, ll ē ctum 3 понимать, замечать

post adv. затем

audīō 4 слушать

intrō 1 входить

praefĕrō, t ŭ l ī, l ā tum , ferre выставить выше, предпочитать