Post la ekpafo, D'Arnot ekvidis la pordon ĵetiĝi malfermiten, kaj homan formon fali sterniĝinte sur la kabanan plankon.

La franco pro sia paniko relevis la pafilon por ankoraŭfoje ekpafi en la falintan formon, sed subite, en la duonkrepusko de la malfermita pordo, li rimarkis, ke la homo estas blankhaŭta, kaj post nura momenteto li komprenis, ke li estas pafinta sian amikon kaj protektanton, Tarzan de la Simioj.

Angore ekkriante, D'Arnot eksaltis al la flanko de la simiulo, kaj sur genuoj levis la kapon de tiu lasta en siaj brakoj — eldirante la nomon de Tarzan.

Respondo ne venis, kaj tiam D'Arnot metis sian orelon super la koron de la viro. Li ĝojante aŭdis ĝian senhezitan batadon.

Li zorge levis Tarzanon al la lito, kaj tiam, ferminte kaj riglinte la pordon, li lumigis lanternon kaj kontrolis la vundon.

La kuglo trafis flankbate ĉe la kranio. Troviĝis malbela vundo sur la karno, sed estis nenia signo de kranifrakaso.

D'Arnot malstreĉiĝe suspiris, kaj komencis forlavi la sangon de la vizaĝo de Tarzan.

La marvarma akvo baldaŭ rekonsciigis lin, kaj li malfermis siajn okulojn kaj demandeme kaj surprizite rigardis je D'Arnot.

Tiu lasta estis pansinta la vundon per ŝtofpecoj, kaj kiam li vidis, ke Tarzan rehavas konscion, li leviĝis kaj, irinte al la tablo, skribis mesaĝon, kiun li transdonis al la simiulo, klarigante sian teruran eraron kaj sian dankemon, ke la vundo estas malserioza.

Tarzan, leginte la mesaĝon, eksidis sur la rando de la kuŝejo kaj ridis.

"Estas nenio," li franclingve diris, kaj tiam, pro manko de vortprovizo, li skribis:

Vi devus vidi, kion faris al mi Bolgani, kaj Kerĉak, kaj Terkoz, antaŭ ol mi mortigis ilin — tiam vi priridus tian kontuzeton.

D'Arnot enmanigis al Tarzan la du mesaĝojn, kiujn oni lasis por li.

Tarzan tralegis la unuan kun malfeliĉa mieno. La duan li turnis kaj returnis en siaj manoj, serĉante malfermaĵon — neniam antaŭe li vidis sigelitan koverton. Li finfine transdonis ĝin al D'Arnot.

La franco rigardis lin, kaj sciis, ke Tarzan konfuziĝas pro la koverto. Kiel strange, ŝajnis al li, ke por plenkreskulo simpla koverto estas misteraĵo. D'Arnot malfermis ĝin kaj redonis la leteron al Tarzan.

Sidante sur tenduma tabureto, la simiulo sternis la skribitan folion antaŭ si kaj legis:

Tarzan sidis, kun la rigardo fiksita al la planko, dum preskaŭ unu horo. Estis por li evidente, ke ili ne komprenis, ke li kaj Tarzan de la Simioj estas unusola homo.

"Mi jam donis mian koron al alia," li ree kaj ree diris al si.

Ŝi do ne amas lin! Kiel ŝi povus preteksti amon, kaj levi lin al tia supro de la espero, nur por deĵeti lin al tiaj profundegoj de malespero!

Eble ŝiaj kisoj estis nuraj simboloj de amikeco. Kiel li povus scii, kiu sciis nenion pri homaj kutimoj?

Li subite ekstaris kaj, dirante bonan nokton al D'Arnot kiel li lernis, ĵetis sin sur la filika lito, kiu iam apartenis al Jane Porter.

D'Arnot estingis la lanternon, kaj kuŝiĝis sur la tenduma lito.

Dum semajno ili faris nenion krom ripozi. D'Arnot instruis la francan lingvon al Tarzan. Fine de tiu periodo, la du viroj povis tre facile konversacii.

Unu nokton, dum ili sidis en la kapano antaŭ endormiĝi, Tarzan turnis sin al D'Arnot.

"Kie estas Usono?" li diris.

D'Arnot indikis la nordokcidenton.

"Multajn milojn da mejloj trans la maro," li respondis. "Kial?"

"Mi iros tien."

D'Arnot kapneis.

"Kara amiko, tio ne eblas," li diris.

Tarzan ekstaris kaj, irante al ŝranko, revenis kun ofte rigardita geografilibro.

Turnante paĝojn ĝis li atingis mondmapon, li diris:

"Mi neniam tute komprenis ĉi tiun aferon; klarigu al mi, mi petas."

Kiam D'Arnot faris tion, montrante al li, ke la bluo reprezentis la akvon sur la tero, kaj la alikoloraj eroj la kontinentojn kaj insulojn, Tarzan petis, ke li montru la punkton, kie ili tiam troviĝis.

Tion faris D'Arnot.

"Nun montru Usonon," diris Tarzan.

Kaj kiam D'Arnot metis sian fingron sur Norda Ameriko, Tarzan ridetis, kaj metis sian manplaton sur la paĝo, kovrante la oceanon, kiu kuŝis inter la du kontinentoj.

"Ne tiel longe for," li diris; "preskaŭ ne pli ol la larĝeco de mia mano."

D'Arnot ridis. Kiel komprenigi al la homo?

Per krajono li metis punkteton sur la bordo de Afriko.

"Ĉi tiu makuleto," li diris, "estas multoble pli granda sur ĉi tiu mapo ol via kabano estas sur la tero. Ĉu vi nun vidas, kiom longe for ĝi estas?"

Tarzan longe pensadis.

"Ĉu troviĝas blankuloj en Afriko?" li demandis.

"Jes."

"Kie estas la plej proksimaj?"

D'Arnot indikis lokon sur la bordo, tuj norde de ili.

"Tiel proksime?" Tarzan surprizite demandis.

"Jes," diris D'Arnot; "sed tio ne estas proksime."

"Ĉu ili posedas boategojn por transiri la maron?"

"Jes."

"Ni morgaŭ iros tien," anoncis Tarzan.

D'Arnot ree ridetis, kaj kapneis.

"Estas tro longe for. Ni pereus longe antaŭ ol ni atingus ilin."

"Ĉu vi do volas resti ĉi tie por ĉiam?" demandis Tarzan.

"Ne," diris D'Arnot.

"Do ni morgaŭ ekiru. Ne plu plaĉas al mi ĉi tie. Mi prefere mortu ol resti ĉi tie."

"Nu," respondis D'Arnot, kun ŝultrolevo, "mi ne scias, amiko, sed eble ankaŭ mi preferus morti ol resti ĉi tie. Se vi iros, mi iros kun vi."

"Do estas decidite," diris Tarzan. "Mi morgaŭ ekiros al Usono."

"Kiel vi atingos Usonon sen mono?" demandis D'Arnot.

"Kio estas mono?" demandis Tarzan.

Longa tempo estis bezonata por komprenigi lin, eĉ neperfekte.

"Kiel homoj havigas al si monon?" li finfine demandis.

"Ili perlaboras ĝin."

"Bone. Mi do perlaboros ĝin."

"Ne, amiko mia," respondis D'Arnot, "ne ĝeniĝu pri mono; ne necesos, ke vi perlaboru ĝin. Mi havas sufiĉan monon por du — sufiĉan por dudek. Multe pli ol konvenas por unu homo, kaj vi havos ĉiom kiu necesos, se ni sukcesos atingi civilizon."

La postan tagon ili do ekiris norden laŭ la bordo. Ĉiu viro portis fusilon kaj municiojn, krom dormkovraĵojn kaj manĝaĵon kaj kuirilojn.

Tiuj lastaj ŝajnis al Tarzan tute senutilan ŝarĝon, kaj li do forĵetis siajn.

"Sed vi devos lerni manĝi kuiritaĵojn, amiko mia," protestis D'Arnot. "Neniu civilizito manĝas krudan karnon."

"Estos sufiĉe da tempo kiam mi atingos civilizon," diris Tarzan. "Mi ne ŝatas tiujn aĵojn, kaj ili malbonigas la guston de bona viando."

Monaton ili iris norden. Foje ili trovis sufiĉecon de manĝaĵoj; foje ili dum tagoj malsatis.

Ili ne vidis spurojn de indiĝenoj, kaj sovaĝaj bestoj ne atakis ilin. Ilia vojaĝo estis mirakle facila.

Tarzan multe demandis kaj rapide lernis. D'Arnot instruis al li multajn rafinaĵojn de la civilizo — eĉ la uzadon de tranĉilo kaj forketo; sed Tarzan foje faligis ilin pro malŝato, kaj ekkaptis siajn manĝaĵojn inter siaj fortikaj brunaj manoj, sovaĝbeste disŝirante ĝin per siaj molaroj.

Tiam D'Arnot disputis kun li, dirante:

"Vi devos ne manĝi kiel bruto, Tarzan, dum mi provas eduki vin al ĝentlemano. Mon Dieu! Ĝentlemanoj ne tiel kondutas — estas terure."

Tarzan grimacis hontante kaj relevis siajn tranĉilon kaj forketon, sed en sia koro li malamegis ilin.

Dum la vojaĝo li informis je D'Arnot pri la kestego, kiun li vidis la maristojn enterigi; kiel li elfosis ĝin kaj portis ĝin al la kunvenejo de la simioj kaj tie enterigis ĝin.

"Certe temas pri la trezorkesto de Profesoro Porter," diris D'Arnot. "Bedaŭrinde, sed vi kompreneble ne sciis tion."

Tiam Tarzan rememoris la leteron, kiun Jane skribis al sia amikino — tiun, kiun li ŝtelis, kiam ili ĵus estis venintaj al lia kabano, kaj nun li komprenis, kio estas en la kestego, kaj kion tio signifas por Jane.

"Morgaŭ ni reiros por ĝi," li anoncis al D'Arnot.

"Reiros?" kriis D'Arnot. "Sed, kara amiko, ni jam marŝadas tri semajnoj. Necesus ankoraŭ tri por reiri al la trezoro, kaj poste, pro tiu pezego, kiu bezonis, kiel vi diris, kvar maristojn por portiĝin, pasus monatoj antaŭ ol ni revenus al ĉi tiu loko."

"Afero farenda, mia amiko," insistis Tarzan. "Vi pluiru al civilizo, kaj mi reiros al la trezoro. Mi sole povos iri multe pli rapide."

"Mi havas pli bonan planon, Tarzan," deklaris D'Arnot. "Ni kune iru al la plej proksima kolonio, kaj tie ni luos boaton kaj revelus laŭ la marbordo por la trezoro, kaj tiel ĝin facile transportos. Tio estis pli sekura kaj rapida, cetere ne necesos, ke ni disiĝu. Kion vi opinias pri tiu plano?"

"En ordo," diris Tarzan. "La trezoro estos tie, kiam ajn ni iros por ĝi; kaj kvankam mi povus nun preni ĝin, kaj reatingi vin post unu-du lunoj, mi opinios vin pli sekura, sciante, ke vi ne solas sur la vojo. Kiam mi vidas, kiel senhelpa vi estas, D'Arnot, mi ofte scivolas, kiel la homaro eskapis de neniiĝo dum tiuj multaj epokoj, pri kiuj vi rakontas. Sabor, sola, povus ekstermi milon da vi."

D'Arnot ekridis.

"Pli alte vi estimos vian rason kiam vi vidos ĝiajn armeojn kaj flotojn, ĝiajn urbegojn, ĝiajn grandegajn inĝenieraĵojn. Tiam vi komprenos, ke cerbo, ne muskolo, faras la homon pli granda ol la potencaj bestoj de via ĝangalo.