• 1
  • 2
  • »

Антосю падалося, што сонечны дзень паступова пачаў цямнець. Усё навакольнае бачылася як праз туман, нiбы праз шчылiнку. Твар гарэў, язык пякло, ён патаўсцеў.

Ён падумаў: "Свежае паветра i гарэлка - вось твар i гарыць! Пройдзе!"

А вось i патрэбны нумар дома. Антось, хоць i праз туман, заўважыў - дом добры! Пастукаўся ў дзверы. Чуе: "Заходзьце!"

Хлопец пераступiў цераз парог i апынуўся ў хаце. Зноў жа праз туман убачыў сярэднiх год жанчыну.

"Здравiя жадаю!" - хацеў па-вайсковаму адрапартаваць Антось, але языку было цесна ў роце, i атрымалася:

- Зд-друя жад-дую!..

- Што? - запыталася жанчына. - Што вам трэба?

Антось напружыўся з апошнiх сiл i выцiснуў:

- Аль... Ал-л-лесю!..

- Якую яшчэ Алесю? Навошта вам Алеся? Iдзiце адсюль!

Адчынiлiся дзверы, i з другой паловы хаты выйшла прыгожая дзяўчына.

Антось пахiснуўся ад нечаканасцi. Якая прыгожая! Гэта ж Алеся! I ногi не крывыя. I абедзве на месцы! Антось праз расчыненыя дзверы ўбачыў на стале ў другiм пакоi сваю фотакартку. Ён ад радасцi паспрабаваў кiнуцца да дзяўчыны:

- Аль... Ал... Але...

- Што вам трэба? - жахнулася дзяўчына. - Я вас не ведаю i ведаць не жадаю.

Антось разгубiўся, але раптоўна ўзрадаваўся, бо за дзяўчынай выйшаў яе брат Мiхась - Антосеў аднапалчанiн, якi i пазнаёмiў праз пошту сваю сястру з Антосем.

Антось кiнуўся да сябра i распухлым языком, з цяжкасцю прагаварыў:

- Мы разам служылi ў войску! Я ж твой сябар!

Мiхась адпiхнуў незнаёмца:

- Якое нахабства! Знайшоўся мне сябар! Я цябе першы раз бачу! Прыцягнуўся нейкi валацуга, поўную хату пчол навёў...

Тут Антось выпадкова зiрнуў у люстэрка, якое вiсела на сцяне. Зiрнуў i выпусцiў з рукi вядро з астаткамi мёду. З люстэрка на яго глядзеў... Не! Не глядзеў, а глядзела нейкае страшыдла з чырвоным апухлым тварам, з лапушынымi вушамi, з тонкiмi шчылiнкамi замест вачэй. Разлахмачаныя валасы злiплiся ад мёду i тырчэлi ва ўсе бакi. Па iх поўзалi пчолы...

- Ма-ма-а-а! - зароў ад жаху Антось i кiнуўся ў дзверы. Ап'яненне яго iмгненна прайшло. Ён ляцеў па вулiцы, пужаючы людзей.

"Што я нарабiў? Дурань! Такую дзяўчыну страцiў!" - хлясталi, як бiзуном, думкi.

Антось падслепаватымi вачыма прачытаў на паперцы Толiкаў адрас i з цяжкасцю знайшоў яго дом.

Пастукаў i пахаладзеў: "Толькi б не спужалiся! Толькi б не прагналi! Куды ж я дзенуся?.."

Адчынiлiся дзверы, i Антось праз той жа туман убачыў жанчыну.

- А-а! - прапела яна. - Яшчэ адзiн круглы, як гарбуз! Заходзь! Заходзь! Буду двух адразу лячыць - мой ляжыць!

Антось з палёгкай пераступiў парог i ўбачыў Толiка... Не! Не Толiка, а гэткае ж апухлае страшыдла, як i сам. Ён ляжаў на ложку, мачаў ручнiк у халодную ваду i прыкладваў да твару.

- О-ё-маё! - стагнаў ён.

Толькi цяпер Антось адчуў, як пячэ i балiць твар.

- На, папi кiслага малака i кладзiся. Зараз паднясу i табе ваду з ручнiком, - сказала Толiкава мацi.

Антось паслухмяна выпiў малако i лёг. Ён адчуў на твары халодны ручнiк i пачуў пяшчотны голас сябравай мацi:

- Эх вы, мядовыя-бядовыя хлопцы! Блазнюкi яшчэ, хоць i адслужылi ў войску...

Пухлiна праходзiла аж два днi. За гэты час Толiкава мацi вымыла i адгладзiла Антосеву кашулю, пачысцiла пiнжак.

Антось цёпла развiтваўся i дзячыў Толiкавай мацi, потым абняўся з сябрам i падаўся на аўтастанцыю, каб ехаць дамоў. На душы было мутарна. Што сказаць дома?

"А дзяўчына якая прыгожая!" - пякла, як агнём, думка.

Не дайшоўшы да станцыi, Антось рашуча крутнуў у другi бок: "Зайду, папрашу хоць прабачэння!"

Раптоўна прыпынiўся: "Пачакай! Дык яны ж мяне не пазналi! Нават Мiхась, з якiм два гады адслужыў, не пазнаў не толькi мяне, а й майго голасу! Дзякуй табе, распухлы язык!" - i Антось з надзеяй пакрочыў да Алесевага дома. Зноў пастукаў у дзверы. Сэрца вырывалася з грудзей.

Адчынiў дзверы Мiхась.

- Антось! Дарагi! - усклiкнуў ён i абняў сябра. - Ды што ты аслупянеў? Заходзь!

Антось зайшоў. Адчынiлiся дзверы, i з другой паловы хаты выглянула тая ж прыгажуня. Зачырванелася i закрыла дзверы.

Мiхась засмяяўся:

- Нiчога! Зараз выйдзе! Бачыў, як зачырванелася? Рабi вывады, Антось!..

Шчаслiвы Антось не ведаў, што рабiць, што казаць.

- Я... я... разумееш...

- Ды разумею я ўсё! Зараз падыдуць мама, тата, сядзем за стол i пагутарым...

Антось на ўсякi выпадак з апаскай зiрнуў у тое ж люстэрка. Страшыдлы там ужо не было, на Антося глядзеў прыгожы малады хлопец з акуратна зачасанымi валасамi.

- Прыгажун! Прыгажун! - засмяяўся Мiхась. - Дарэмна хвалюешся - тваю фотакартку з рук не выпускае...

Раптоўна Антось убачыў сваё вядро, якое стаяла ў кутку пад лаўкай.

- Я... я... вядро...

- А-а! Вядро! - зразумеў Антосева пытанне Мiхась. - Гэта ж два днi назад да нас у хату заскочыў нейкi п'яны дурань. Увесь апухлы, з галавы да ног у мёдзе, прыпёр за сабой цэлы рой пчол - ледзь павыганялi iх з хаты...

Антось зачырванеўся, зiрнуў долу.

Мiхась працягваў:

- Ты разумееш? Нечага да Алесi кiдаўся, мяне сябрам называў... Во валацуга!.. Потым кiнуў гэта вядро i з крыкам падаўся з хаты... Такое ў нашым мястэчку - упершыню!

Антось уцiснуў галаву ў плечы i гатоў быў зноў кiнуцца ў дзверы, але Мiхась схамянуўся:

- Ды чорт з iм, з тым дурнем! Не варты ён таго, каб пра яго ўспамiнаць! Сядай, расказвай, будзь як дома!..

А неўзабаве Антось i Алеся справiлi вяселле.

Няхай iм шчасцiць у жыццi! Ды так яно i будзе, бо знаёмства пры мёдзе добрая прыкмета!