Kiam li fermis la pordon de mia ĉambro, elirinte, mi ne plu vidis liajn pensojn, ne plu vidante lin; tio ŝajnis al mi stranga, pro mia nescio pri la funkcimetodoj de telepatio.

Kion mi faru? Kiel fuĝi tra tiuj grandegaj muroj? Avertita, nun mi povus facile lin mortigi, sed se li estus morta mi ne povus fuĝi, kaj la haltigo de la fabrika maŝinaro rezultigus, ke mi mortus kune kun ĉiuj Barsumanoj, inkluzive de Deja Toris, se ŝi ankoraŭ ne mortis. La sorto de la aliaj neniel interesis min, sed la penso pri Deja Toris forpelis el la menso ĉiun deziron mortigi mian erarigitan gastiganton.

Singardeme mi eliris el mia ĉambro. Sekvata de Ula, mi serĉis la plej internan el la pordoj. Freneza plano trafis mian menson; mi penos perforti la grandajn serurojn, uzante la naŭ pensradiojn, kiujn mi legis en la menso de mia gastiganto. Kaŭrirante tra koridoro post koridoro, malsupren tra serpentantaj pasejoj, mi fine atingis la grandan salonon, kie mi manĝis en tiu mateno. Nenie mi vidis mian gastiganton, kaj mi ne sciis, kie li nokte loĝas. Ĝuste kiam mi estis paŝonta brave en la salonon, eta bruo averte pelis min retroen en la ombron de alkovo en la koridoro. Tirante al Ula, mi kaŭris en la mallumo.

Baldaŭ la maljunulo preterpasis min proksime, kaj kiam li eniris la malhele lumigatan ĉambron mi vidis, ke li tenas en la mano longan maldikan ponardon, kaj akrigas ĝin sur ŝtono. En lia menso estis la decido, inspekti la radiumajn pumpilojn, kio okupos proksimume tridek minutojn, kaj poste reveni al mia dormĉambro kaj mortigi min.

Dum li pasis tra la salono kaj malaperis en la pasejon kondukantan al la pumpilejo, mi singardeme eliris el mia kaŝejo kaj transiris al la pordo, la interna pordo el la tri starantaj inter mi kaj la libereco.

Koncentrigante mian menson je la granda seruro, mi ĵetegis al ĝi la naŭ pensradiojn. Senspire mi atendis, kaj fine la granda pordo trankvile malfermiĝis, kaj glitis flanken. Unu post la alia ĉiuj pordoj malfermigis laŭ mia ordono, kaj Ula kaj mi paŝis en la mallumon, liberaj, sed apenaŭ en pli bona stato ol antaŭe, krom tio, ke ni havis plenajn ventrojn.

Forrapidante de la timiga konstruaĵego, mi iris al la unua transvojo, intencante kiel eble plej frue atingi la centran impostbarieron. Mi atingis ĝin matene, kaj enirinte la unuan enfermaĵon, mi serĉis ian loĝatejon. Trovi ĝis malaltaj, neregulaj betonaj konstruaĵoj. Iliaj pordoj estis fortaj kaj ne malfermeblaj, kaj nenio rezultis de frapado kaj vokado. Ellacigita pro manko de dormo, mi terenĵetis min, ordoninte al Ula, ke ĝi gardostaru.

Iom poste ĝiaj murmuregoj vekis min, kaj mi malfermis la okulojn por vidi tri ruĝMarsanojn, kiuj staris proksime kaj alcelis min per siaj pafiloj.

”Mi estas senarmila kaj neniel malamika,” mi rapide klarigis, ”mi estis malliberigito de la verdaj homoj, kaj nun estas survoje al Zodanga. Mi petas nur nutraĵon kaj ripozon por mi kaj por mia kaloto, kaj konsilon pri la vojo al mia celo.”

Ili lasis fali la pafilojn, kaj antaŭen venis al mi kun afabla mieno. Ili metis la dekstrajn manojn sur mian maldekstran ŝultron, laŭ sia salutmoro, kaj faris multajn demandojn pri mi kaj miaj vagadoj. Poste ili kondukis min al la domo de unu el ili, tute proksime.

La konstruaĵoj, ĉe kiuj mi frumatene frapadis entenis nur farmbienan bestaron kaj produktaĵon. La loĝdomo staris en bosko de arbegoj, kaj simile al ĉiuj ruĝMarsanaj hejmoj estis levita dum la nokto al alteco de dudek metroj super la tero, sur granda rondforma metala ŝafto, glitigebla supren aŭ malsupren en ingo konstruita en la tero, kun eta radiuma motoro, en la enirejo de la konstruaĵo, kiel funkciigilo. Anstataŭ rigli kaj seruri siajn domojn, la ruĝMarsanoj simple altigas ilin dumnokte al nivelo sendanĝera. Ankaŭ ili havas rimedojn por private subterigi aŭ superterigi ilin, kiam ili volas libertempe foresti.

Ĉi tiuj fratoj, kun siaj edzinoj kaj infanoj, estis okupantaj tri tiajn domojn sur la farmbieno. Ili ne mem laboris, deĵorante kiel registaraj oficistoj por laborigi la militkaptitojn, la nepagontajn ŝuldantojn, kaj la needzi ĝemajn fraŭlojn, tro malriĉajn por pagi la altan imposton, kiun ĉiuj ruĝMarsanaj registaroj faras kontraŭ la fraŭleco. Ili estis ege bonkoraj kaj gastigemaj, kaj mi restis plurajn tagojn inter ili, ripozante kaj resaniĝante post miaj multaj lacigaj kaj streĉaj travivaĵoj.

Kiam ili finaŭskultis mian historion, en kiu mankis ĉia aludo pri Deja Toris kaj pri la maljunulo en la atmosfera fabrikejo, ili konsilis al mi kolorigi mian korpon por pli similigi min al ili, kaj poste serĉi dungiĝon en Zodanga, aŭ en la armeo, aŭ en la militŝiparo.

”Ne estas verŝajne, ke oni kredos vian historion antaŭ ol vi pruvos vian fidindecon, kaj gajnos amikojn inter la altrangaj nobeloj de la kortego. Plej bone estos por vi fari militan servon, ĉar ni Barsumanoj estas favoraj al milito, kaj rezervas niajn plej altajn distingojn kaj premiojn por la militistoj ”

Kiam mi estis preta por forlasi, ili donis al mi malgrandan malsovaĝan virtoaton, de la speco kiun la ruĝ-Marsanoj uzas por rajdado. La besto estas samgranda kiel ĉevalo, kaj tute mildnatura, sed laŭ koloro kaj formo ĝuste kopio de sia sovaĝa kuzo.

La fratoj donis al mi ruĝan oleon per kiu mi kovris mian tutan korpon, kaj unu el ili tondis mian hararon, jam tre longan, laŭ la modo, tiel ke mi povus sur Barsumo ŝajni ordinara ruĝMarsano. Oni donis al mi ankaŭ novajn metalon kaj ornamaĵojn laŭ la stilo de ĝentlemano de Zodanga anigita al la familio Ptor; la familia nomo de miaj bonfarantoj estis Ptor.

Ili plenigis ankaŭ saketon por mi per mono de Zodanga.

La signoj por intersanĝo sur Marso similas al niaj moneroj, krom ke ili estas ovalaj. Papermonon eldonas individuoj laŭbezone, dufoje en la jaro, kaj dufoje en la jaro ili reaĉetas ĝin. Se iu viro eldonas pli, ol li povas reaĉeti, la registaro pagas liajn kreditorop plene, kaj la ŝuldanto perlaboras la sumon sur la farmbienoj aŭ en la minejoj, kiuj senescepte estas registare posedataj. Tia aranĝo kontentigas ĉiun, krom la ŝuldantoj, ĉar estas malfacile trovi volontulojn por labori sur la grandaj farmbienoj, kiuj etendiĝas kiel mallarĝaj rubandoj de poluso ĝis poluso, tra sencivilizaj terpecoj loĝataj de sova ĝaj bestoj, kaj eĉ pli sovaĝaj homoj.

Kiam mi menciis, ke mi ne kapablas repagi ilin por iliaj afableco kaj komplezemo, ili asertis, ke mi ja havos okazon, se mi vivos longe sur Barsumo. Adiaŭinte min, ili rigardis al mi, ĝis mi iĝis ne plu videbla sur la larĝa blanka vojo.

Ĉapitro XXI. Aera esploranto por Zodanga

Dum mi vojaĝis al Zodanga, multaj strangaj kaj interesaj aferoj kaptis mian atenton. Ĉe la diversaj biendomoj, kie mi haltis, mi lernis multon novan kaj instruan pri la kutimoj kaj moroj de Barsumo.

Oni kolektas la akvon por la farmbienoj en grandegaj subteraj rezervujoj ĉe la polusoj. La akvo venas de la degelantaj neĝoj surmontaj, kaj oni pumpas ĝin tra longaj kondukiloj al la diversaj centroj en multloĝataj lokoj.

Ambaŭflanke kaj laŭlonge de la kondukiloj kuŝas la kulturitaj regionoj, dividitaj en samgrandaj terpecoj, ĉiu kontrolata de unu aŭ du registaraj oficistoj. Anstataŭ akvumi la surfacon de la kampoj, tiel ke malspariĝus multe da akvo pro forvaporiĝo, om transportas la altvaloran fluidon subteren, tra vasta maŝaro de etaj tuboj, rekte al la radikoj de la vegetaĵo. La rikoltaĵoj sur Marso ĉiam estas samgrandaj, ĉar malestas pluvoj, malestas malpluvoj, malestas fortaj ventoj, malestas insektoj kaj malestas detruantaj birdoj.

Dum tiu ĉi vojaĝo mi manĝis viandon unuafoje post kiam mi forlasis Teron, sukplenajn pecojn, kaj grandajn kotletojn, el la bone nutrataj bestoj de la farmbienoj.

Ankaŭ mi frandis fruktojn kaj legomojn, neniel similajn al tiuj de Tero.

Okaze de mia dua halto mi renkontis kelkajn kulturitajn homojn de la nobela klaso, kaj dum ni interparolis, leviĝis hazarde Heliumio kiel temo. Unu el la pli maljunaj viroj antaŭ kelkaj jaroj estis tie kiel ano de diplomata misio, kaj li parolis bedaŭre pri la stato de konstanta milito inter la du landoj.