Ucieczka — Ta powieść znajoma jest ludom wszystkich krajów chrześcijańskich. Poeci rozmaicie ją przerabiali. Bürger ułożył z niej swoją Lenorę. Nie znając piosenki gminnej niemieckiej, nie można wiedzieć, o ile Bürger rzecz i styl odmienił. Niniejszą balladę ułożyłem podług piosnki, którą niegdyś słyszałem w Litwie śpiewaną po polsku. Treść i układ zachowałem wiernie, ale wierszy gminnych ledwie kilka zostało mi się w pamięci i te służyły mi za wzór stylu. [przypis autorski]

swat — osoba kojarząca pary małżeńskie.

komora — tu: izba, komnata.

dać na zapowiedzi — opłacić uroczyste ogłoszenie w kościele parafialnym zamiaru zawarcia związku małżeńskiego przez osoby należące do parafii; ogłoszenie takie powtarzane jest co tydzień na mszy przez okres do trzech miesięcy.

swadźba — tu: orszak swatów udających się złożyć uroczystą wizytę w imieniu pana młodego w domu rodzinnym panny na wydaniu w celu ustalenia terminu i warunków zawarcia małżeństwa.

smętarz — cmentarz.

kuma — sąsiadka a. kuzynka.

widma (daw.) — wid'ma, wiedźma, czarownica.

kwiat paproć i car ziele — zioła używane do gusłów w Litwie [W baśniach ludowych kwiat paproci, mającej zakwitać przez chwilę raz do roku w Noc Świętojańską (noc Kupały), miał przynosić szczęście i dostatek; o nadprzyrodzonym pochodzeniu i cudownych właściwościach kwiatu car opowiada ballada Mickiewicza Świteź; Red. WL]. [przypis autorski]

możny — tu: potężny.

panna grzeszy — bo zamiast w Boga, wierzy w czarownicę i jej gusła.

kląć — tu: zaklinać, przyzywać zaklęciami.

brytan — tu ogólnie: duży, silny pies pilnujący domu.

podwoje — dwuskrzydłowe drzwi.

miesiąc (poet.) — księżyc.

kierz (starop.) — krzak.

łozy — wierzbowe zarośla.

sadzić — tu: przesadzić, przeskoczyć.

na górze Mendoga — Góra Mendoga pod Nowogródkiem obrócona na cmentarz, stąd w tamtych okolicach Litwy pójść na Mendogową górę znaczy umrzeć. [przypis autorski]

zamczysty — zamek dobrze obwarowany, opatrzony potężnymi zamkami.

łęk — podwyższona część siodła z przodu a. z tyłu, kula.

imać (daw.) — chwytać, łapać.

worek do roboty — woreczek z jedną z robótek, jakimi zajmowały się wówczas panny w wolnym czasie: haftem, szydełkowaniem itp.

Ołtarzyk Złoty — daw. tytuł książeczek do nabożeństwa.

błonie — rozległy obszar porośnięty trawą; łąka, pastwisko.

przemknął dziesięć sążni jaru — przeskoczył przez jar szeroki na dziesięć sążni. Wyrażenie obrazowe, tzw. hiperbola. [sążeń — dawna jednostka długości oparta na rozpiętości rozpostartych ramion, w Polsce równa ok. 190 cm; Red. WL].

cugi (z niem.) — zaprzęgi; tu: przystrojone żałobnie konie, ciągnące karawan ze zwłokami.

szkaplerz — noszony na piersi wizerunek Matki Boskiej, świętych itp.

koronki — tu: paciorki nawleczone na sznurek, przesuwane w palcach przy odmawianiu modlitwy.

mnie i tobie boli krzyż — dziś popr.: mnie i ciebie boli krzyż; świadczący o wpływie jęz. białoruskiego prowincjonalizm, polegający na użyciu C. zamiast B. w zwrotach z niektórymi czasownikami, takimi jak boleć.

jeźdzcem — dziś: jeźdźcem.